شيخ صدوق در زمان غيبت صغراي امام زمان

در طول غيبت صغرا ارتباط مردم به طور كامل با حضرت ولي عصرf قطع نبود و چهار نفر يكي پس از ديگري از سوي آن حضرت به نمايندگي منصوب شدند، تا مردم بتوانند مشكلات خود را از طريق آنان با امامشان در ميان بگذارند. اين چهار نفر علاوه بر مقام نيابت خاصه، خود از عالمان وارسته و فقهاي برجستۀ آن زمان بودند. وظيفۀ آنها اين بود كه پيغام‌ها و نامه‌هاي مراجعان را به حضرت ولي عصرf برسانند و پاسخ‌ها و دستورهاي آن حضرت را به مردم ابلاغ كنند.

اين چهار نفر كه «وكلاي خاص» و «نواب اربعه» ناميده مي‌شوند، عبارتند از:

۱٫ عثمان بن سعيد

۲٫ محمد بن عثمان سعيد

۳٫ ابوالقاسم حسين بن روح نوبختي

وي همان كسي است كه تقاضانامۀ پدر شيخ صدوق را به امام زمانa رساند و خبر مسرّت بخش استجابت دعاي آن حضرت را و اينكه خداوند به او فرزندان صالحي عطا خواهد كرد، به علي بن بابويه ابلاغ نمود.

۴٫ علي بن محمّد سمري [سيمري]

شيخ صدوق در اوايل سفارت سومين نايب يعني شيخ ابوالقاسم حسين بن روح، ديده به جهان گشود. بنابراين تا سن ۲۲ يا ۲۳ سالگي در زمان غيبت صغرا مي‌زيسته و دوران نيابت دو نفر از نواب اربعه را درك كرده است. و بقيه عمر را در دوران غيبت كبرا سپري نموده است.